Traditioneel (en waarom eigenlijk) krijgen we bij het wisselen van het jaar het idee dat NU het moment is aangekomen om ons leven te verbeteren. Minder dan 10 % van de mensen houdt zich aan zijn goede voornemens voor het nieuwe jaar. Mijn belangrijkste goede voornemen voor 2017 is om door te gaan met bewust te leven en elke dag opnieuw na te denken over wat waardevol is om te doen. Elke dag is een goede dag voor goede voornemens. Wil je het niet alleen bij voornemens laten, of vroegtijdig opgeven, dan heb je misschien iets aan deze 10 tips gebaseerd op ACT.
1. Vraag je af waar je het voor doet. Wat maakt deze gedragsverandering zo belangrijk en de moeite waard? Weten waar je het voor doet maakt het aantoonbaar makkelijker om het vol te houden. UIt onderzoek naar blootstelling aan pijnprikkels blijkt dat mensen zichzelf langer kunnen blootstellen en minder stress ervaren als ze voor ogen houden welk belangrijk levensdoel zij hiermee nastreven. Het helpt om bij lastige veranderingen ergens zichtbaar voor jezelf op te schrijven waar je het voor doet en jezelf er regelmatig aan te herinneren.
2. Zorg dat je het doet voor jezelf, omdat jij het waardevol vindt. Vaak stellen we onszelf doelen die eigenlijk niet zoveel te maken hebben met wat we zelf belangrijk vinden. We willen er mooier/slanker uitzien, of op een andere manier voldoen aan de verwachtingen van anderen. Of we zoeken waardering met wat we doen. Doelen nastreven waarbij je je richt op wat anderen vinden, maakt uiteindelijk niet gelukkig.
3. Houd het klein en haalbaar. We kunnen en hoeven niet allemaal een Moeder Theresa, Daphne Schippers, Angela Merkel, of Oprah Winfrey te zijn. Kleine dingen doen ertoe. En kleine stappen kunnen leiden tot grote veranderingen. Sta erbij stil hoe je het nu doet en waar je naar toe wilt. Bedenk een stap die haalbaar is, vanaf waar je nu bent . Gun jezelf de tijd om iets op te bouwen. Sporten is niet mijn ding en toch wilde ik voor mijn gezondheid meer bewegen. Ik ben begonnen met twee keer per week lichte inspanning gedurende een kwartier per keer. Toen me dat goed afging, breidde ik de tijd uit, maakte ik de inspanning geleidelijk wat zwaarder. En waar ik kan neem ik de trap. Kleine dingen die bij elkaar me helpen meer te bewegen.
4. Maak het heel concreet wat je gaat doen. Veel goede voornemens, of toegewijde acties in ACT termen, sneuvelen als je niet goed uitdenkt wat je precies wilt gaan doen, wanneer, waar, met wie, voor hoelang, hoe vaak etc. Wanneer je bijvoorbeeld tijd wilt nemen om een goed boek te lezen en je komt er al heel lang niet toe, dan is de kans groot dat alleen maar met jezelf afspreken om te gaan lezen, niet gaat werken. Er is een reden dat je er niet toe komt. Het past niet zomaar in je dag. Je moet goed nadenken wanneer je er tijd voor zou kunnen maken, en wat je ervoor moet laten. Misschien moet je beginnen met een goed boek te kopen of in de bibliotheek te halen. Daar moet je een plan voor maken: wanneer ga je dat doen?
5. Bedenk wat je gaat doen, niet (alleen) wat je gaat nalaten. Vaak nemen we ons voor om iets minder te doen: minder eten, minder snoepen, stoppen met roken of minder bezig zijn met social media. Doelen waarin je probeert iets te minderen, motiveren niet erg. Het is belangrijk om na te denken wat je meer wilt gaan doen. Bijvoorbeeld meer gezonde dingen eten, of met meer aandacht eten, meer aandacht schenken aan de mensen om je heen.
6. Bereid je voor op de belemmeringen die je gaat tegenkomen. Je gedrag veranderen is lastig. Je neemt je voor om iets te veranderen, omdat het niet vanzelf gaat. Je komt moeilijkheden of belemmeringen tegen. Bijvoorbeeld tijdgebrek of geldgebrek. Maar ook innerlijke barrieres zoals redenen, waarom je het beter niet kan doen. Angsten en onzekerheden. Frustratie. Bereid je voor op wat voor jou opkomt als je je voornemen wilt gaan uitvoeren. Denk na hoe je ondanks deze barrieres toch kunt doen wat je belangrijk vindt. In ACT zijn er veel hulpmiddelen beschikbaar om met deze barrieres om te leren gaan.
7. Sta erbij stil wanneer het lukt. We zijn er vaak niet zo goed in om tevreden te zijn over onze eigen inspanningen. Het kan altijd beter. Hiermee ontmoedigen we onszelf. Als we ons een stap hebben voorgenomen en deze ook hebben gezet, dan helpt het om dat op te merken en te waarderen. Zoals je het zou waarderen als een vriend of vriendin een lastige stap heeft weten te zetten.
8. Sta jezelf toe om iets te proberen. Vaak worden we tegengehouden om iets te veranderen, omdat we het idee hebben dat als je ergens aan begint, je het ook moet afmaken. Terwijl je van te voren nog helemaal niet kunt weten of het echt iets is dat bij je past, op dit moment in je leven. Gun het jezelf om te mogen experimenteren en van gedachten te mogen veranderen. Dat is niet hetzelfde als opgeven.
9. Sta jezelf toe om fouten te maken, te falen, je doelen niet te bereiken. Als je alleen ergens aan wilt beginnen als je 100 % garantie hebt op succes, zul je niet ver komen. Een reis die je maakt, zonder ooit op je bestemming aan te komen, kan even goed waardevol zijn. Hank Robb, een ACT therapeut zegt het zo:
“Alles wat de moeite waard is om te doen, is de moeite waard om fout te doen. Waarom?
Omdat het sowieso de moeite waard is om te doen. En alles wat niet de moeite waard
is om te doen, is niet de moeite waard om goed te doen. Waarom? Omdat het sowieso
niet de moeite waard is om te doen.”
10. Als het een moeilijke verandering is, betrek er dan anderen bij. Maak iemand deelgenoot van je plan, of doe het samen. Hardop uitspreken naar anderen dat je van plan bent om iets aan je gedrag te veranderen helpt al om het werkelijk vol te houden. Bovendien kun je ook steun ervaren op moeilijke momenten als je erover kunt delen.
We kunnen het niet mooier zeggen dan Antonio Machado in zijn gedicht Caminante:
Caminante, no hay camino,
se hace camino al andar.
Traveller, there is no path,
The path is made by walking.
Veel succes!
Jacqueline A-Tjak
© J. A-Tjak.